понедельник, 12 апреля 2021 г.

Մեջբերվող ուղղակի խոսքի փոխակերպումը անուղղակիի

Դու այն ժամանակ ինձ ասացիր.
— Ինչքան էլ փորձեն ինձ վրա ճնշում գործադրել, ես խիղճս երբեք չեմ կորցնի։

Դու այն ժամանակ ինձ ասացիր, որ ինչքան էլ փորձեն ինձ վրա ճնշում գործադրել, ես խիղճս երբեք չեմ կորցնի։

2․ -Ես չէի ուզում քեզ վշտացնել, բայց քո վարմունքը ստիպեց ինձ անել դա,-ասաց բժիշկը այցելուին։

Բժիշկը ասաց այցելուին, որ նա չէր ուզում իրեն վշտացնել, բայց նրա վարմոինքը ստիպեց նրան անել դա:

3․ -Ճիշտ ես ասում՝ քո դրությունը ծանր է, բայց դու մի՛ տխրիր,- ասաց նկարիչը՝ հայացքն ուղղելով ինձ։

Հայացքն ուղղելով ինձ ասաց ուսուցիչը ինձ, որ ես ճիշտ եմ ասում՝ իմ դրությունը ծանր է, բայց ես չտխրեմ:

4․ «Եվ ինչո՞ւ ես չփորձեցի համոզել նրանց,-մտածում էր նա,- դա լավ կլիներ բոլորիս համար»։

«Եվ ինչո՞ւ նա չփորձեց համոզել նրանց,- մտածում էր նա,- դա լավ կլիներ բոլորի համար»:

5․ -Նախաճաշս փաթաթի՛ր, ուզում եմ հետս տանել, քանի որ ուշ եմ վերադառնալու,- ասացիր մայրիկիդ առավոտյան։

Մայրիկիդ առավոտյան ասացիր, որ նախաճաշդ փաթաթի, ուսում ես հետդ տանել, քանի որ ուշ ես վերադառնալու:

6․ Հուզվեցինք՝ լսելով դատավորին, որը մեզ ասում էր.
-Դուք ինձ հետ գտնվում եք արդարադատության պալատում, այստեղ արդարություն կգտնեք. պատմեք՝ ով է ձեզ նեղացրել։

Հուզվեցին՝ լսելով դատավորին, որը իրենց ասում էր, որ նրանք իր հետ գտնվում են արդարադատության պալատում այնտեղ արդարություն կգտնեն․ և պատմեն՝ ով է իրենց նեղացրել։

7․ -Ինչո՞ւ ես դու ինձ հետ թշնամացել,-հարցրեց Շապուհը հայոց արքա Արշակին,-չէ՞ որ ես սիրել եմ քեզ որդուս պես, նույնիսկ կամեցել եմ քեզ աղջկաս ամուսին տեսնել։

Շապուհը հարցրեց հայոց արքա Արշակին, թե ինչո՞ւ է նա իր հետ թշնամացել, չէ՞ որ նա սիրել է իրեն իր որդու պես, նույնիսկ կամեցել է նրան իր աղջկա ամուսին տեսնել։

8․Դասից հետո կարդացի ղեկավարության հայտարարությունը, որտեղ գրված էր. «Ձեզ՝ սովորողներիդ համար մենք ստեղծել ենք բոլոր հնարավոր պայմանները, որ դուք որևէ դժվարություն չունենաք»։

Դասից հետո կարդացի ղեկավարության հայտարարությունը, որտեղ գրված էր, որ մեզ՝ սովորողներիս համար նրանք ստեղծել են բոլոր հնարավոր պայմանները, որ մենք որևէ դժվարություն չունենանք։

9․ -Դու չես սխալվում, Սոնա՛, ես միանգամայն աննրբանկատ եղա քո նկատմամբ,- խորին հուզմունքով ասաց Լևոնը։

Խորհին հուզմունքով ասաց Լևոնը, որ Սոնան չի սխալվում, նա միանգամայն աննրբանկատ եղավ իր նկատմամբ։

10․ Ծերուկը, վեր կենալով տեղից, ասաց ինձ.
-Դու, սիրելի՛ս, լավ խորհիր անելիքդ մինչև վճռական քայլ կատարելդ։

Ծերուկը, վեր կենալով տեղից, ասաց ինձ, որ լավ խորհեմ անելիքիս մինչև վճռական քայլ կատարելս։

11․ «Եթե եղբայրս մեծ լիներ,-նամակում գրում էր նա աղջկան,-կխնդրեի, որ քեզ հետ ընկերություն աներ»։

Նամակում գրում էր նա աղջկան, որ եթե եղբայրը մեծ լիներ, կխնդրեր, որ նրա հետ ընկերություն աներ։

Շտեմարան

142

-Ավելի լավ չէ՞ր լինի,- ասաց ուսուցիչը տնօրենին,- որ Դուք բոլորիս համար ընդունելի որոշում կայացնեիք և մեզ չչարչարեիք։

Ուսուցիչը ընօրենին ասաց, թե արդյոք ավելի լավ չէր լինի, որ նա իրենց բոլորի համար ընդունելի որոշում կայացներ և իրենց չչարչարեր։

143

-Սմբա՛տ, դու պետք է ներողություն խնդրես ինձնից քո անվայելուչ արարքի համար,-ասացի ես։

Ես ասացի Սմբատին, որ ինքը պետք է ներողություն խնդրի ինձնից իր անվայելուչ պահվածքի համար։

144

-Երկու շաբաթ է՝ քույրդ չի զանգահարել,- հուզված ասաց ինձ մայրս, ապա ավելացրեց,-նեղացել է ինձնից։

Մայրս հուզված ասաց ինձ, որ երկու շաբաթ է՝ քւոյրս չի զանգահարել, ապա ավելացրեց, որ նա նեղացել է իրենից։

145

Հարգելի՛ս, ես Ձեզ ոչ միայն չեմ հասկանում, այլև չեմ հավատում Ձեր անկեղծությանը, ասաց երիտասարդը տիկնոջը։

Երիտասարդն ասաց տիկնոջը, որ ինքը նրան ոչ միայն չի հասկանում, այլև չի ուզում հավատալ նրա անկեղծությանը։

146

-Ի՞նչ ուժով պիտի հաղթես արաբներին, Մարզպետունի՛ իշխան․ մենք կղջում ընդհամենը հարյուր զինվոր ունենք,- հարցրեց թագուհին երկյուղած։

Թագուհին երկյուղած հարցրեց, թե նա ինչ ուժով պիտի հաղթի արաբներին․ իրենք կղզում ընդհամենը հարյուր զինվոր ունեն։

147

«Չեմ հասկանում՝ ինչու նա չվերադարձավ, և ինչ է նշանակում այս ամենը», -սրտդողած խորհում էր նա՝ առերես թաքցնելով վրդովմունքը։

Առերես թաքցնելով վրդովմունքը՝ նա սրտդողած խորհում էր, որ ինքը չի հասկանում՝ ինչու նա չվերադարձավ, և ինչ է նշանակում այս ամենը։

148

-Դու արածներիդ մասին մտածի՛ր, թո՛ղ՝ ես էլ իմ գործը անեմ,- չթաքցրած հեգնանքով ասաց մտախոհ իխշանը եղբորը։

Մտախոհ իշխանը չթաքցրած հեգնանքով ասաց եղբորը, որ նա թող իր արածների մասին մտածի, ինքն էլ իր գործը անի։

149

Մտքում հանդիմանում էր գործընկերոջը․«Չեմ հասկանում ՝ ինչու ես դու ինձնից անընդհատ դժգոհում»։

Մտքում հանդիմանում էր գործընկերոջը, որ ինքը չի հասկանում՝ ինչու նա իրենից անընդհատ դժգոհում։

четверг, 1 апреля 2021 г.

01.04.2021

 

  1. Լրացրու բաց թողած տառերը և կետադրիր։
  2. Մեկնաբանիր կետադրությունդ։

Ալվարդի հետ մենք ոչ միայն դասընկերներ ենք եղել, այլև միևնույն բակի բնակիչներ։ Երկաթագծի կայարանի մատույցներում, դա մի հինավուրց թաղ էր՝ խորդուբորդ բակերով խարխուլ տներով ու մի քանի տասնամյակ ապրած գալար ծառերով։ Ինը-տասը տարի առաջ քանդեցին այդ բակն ու միմյանց կրթնած աղյուսե տները։ Երբ ձյունը ծանրանում էր, մայթեզրի ծառերի սաղարտներին քանդքնդված բակի ծխնելույզզներից բարձրանում էին գորշ ծխի գալարները։ Ողորկ սառույցով էին ծածկվում աղբյուրը, ձյան տակ կքած ծառերը, որոնք զվարթ գարունքին սկսում էին փռել բակը՝ զարդարելով թափած բողբոջներով։ Իսկ ամռան միջօրեի շոգը մեզ փախցնում էր սենյակ, և մենք փեղկերն ամուր փակելով Մեծարենց ու Տերյան էինք կարդում։ Թվում է շատ վաղուց էր, ինչ բեռնա․․․տոյի թափքը լցրինք մեր կահույքը։ Հինավուրց ծառերը, հյուղակների մարդիկ հայտնվել ու անէացել են վաղնջական մի գողտրիկ երազում։ Հիմա ես նկարիչ եմ։ Ցուցահանդեսին ներկայացրած չորս կտավներիցս երկուսը՝ Աշնանային բնանկարը և Սալարկված խարխուլ բակը, արժանացան մրցանակի։ Բոլորը հաստատում են, որ իմ կտավներում ամռան միջօրեի արևն ու ստվերները կատարյալ են։

3. Տրված արևմտահայերեն նախադասությունը վերածիր արևելահայերենի։ Ցույց տուր (գրավոր) տարբերությունները։

Բեռնակիրներուն այս հանդգնությունն այնքան պարսավելի չէ, որչափ այն մարդերունն, որ խոհարարություն ուսած են և բանադատություն կընեն, կամ քիչ մը երկրաչափության պարապած ըլլալով՝ աստղերուն շարժումներուն վրայոք կը ճառեն, կամ երկու սագ և չորս կով մեծցուցած ըլլալով՝ դաստիարա­կության խնդիր կը հուզեն, կամ զավակ մ՚ ունեցած ըլլալով՝ առաջին մարդուն ո՛ր աշիարհի մեջ ծնած ըլլալուն վրա կատենաբանեն, կամ վերջապես անանկ նյութի մը վրա կը խոսին, որ բոլորովին օտար է իրենց, այո՛, այս մարդերուն հանդգնությունն ավելի է, վասնզի բանադատությունն կամ աստղագիտությունն կամ մանկատածությունն և այլն Ծաղկի փողոց չէ, որ ուրիշներուն հարցնելով անմիջապես սորվի մարդ։

Բեռնակիրներին այդ համարձակության համար այդքան մեղադրելու չէ, որքան այն մարդկանց, ովքեր խոհարարություն են սովորել և քննադատություններ կանեն, կամ մի քիչ երկրաչափություն պարապած լինելով աստղերի շարժումներից կխոսեն, կամ երկու սագ և չորս կով մեծացրած լինելով դաստիարակության խնդրից կվրդովեն, կամ զավակ ունենալով՝ առաջին մարդուն ով կծնի աշխարհում կքննադատեն, կամ վերջապես այն բանից կխոսեն, որն իրենց հետ կապ չունի, այո՛ այս մարդկանց անզսպությունը և ինքնավստահությունը բնորոշ է, որովհետև քննադատությունը կամ աստղագիտությունը կամ մանուկների խնամքը և այլն Ծաղկի փողոց չէ, որ ուրիշներին հարցնելով անմիջապես սովորի մարդը։