Սեպտեմբեր-Դեկտեմբեր հաշվետվություն

Մինչ ոսումնական տարվա սկիզբը մասնակցել եմ դեպի ժայռ ճամփորդությանը: Ճամփորդության նպատակը 9-րդ դասարանի ավարտական քննություններից մեկը՝ ֆիզկուլտուրան հանձնել էր:

Հետո երկու ամիս հանգիստ, որից հետո սկսվեց...

Սեպտեմբեր

Սկզբում ընտրեցինք ուսուցիչներին, որոնց հետ ցանկանում էինք անցկացնել մեր դասերը: Հիմնականում մեր հին ուսուցիչներին էի ընտրել, հարմարվելը շատ հեշտ էր:

Հոկտեմբեր

Կրկնեցինք անցյալ դասերը, իսկ հետո անցանք հաջորդ թեմաներին: ինչպես նաև ընկերացանք նոր աշակերտների հետ:

Նոյեմբեր, դեկտեմբեր

Հիմնական գիտելիքներս ստացա այս երկու ամիսների ընթացքում: Կատարեցի արաջադրանքներ և սովորեցի բոլոր առարկաներից շատ բաներ:

Հայոց լեզու

Կոնկրետ թեմաներ չեմ ուզում նշել, քանի որ բոլորն էլ ինձ համար հետաքրքիր էին, այդ իսկ պատճառով նշում են Հայոց լեզվի բաժինը: 

Գրականություն

Ահա գրականության բաժինը:

Պատմություն

Պատմություն առարկան այս տարի էլ ավելի հետաքրքրացավ, նախ մեր սկսզբի թեմաները անցյալի կրկնությունն էր: Հետագայում ունեցանք դաս 9-րդ դասարանցիների հետ, նրանք մեզ դաս էին բացատրում Վանի թագավորության մասին: 

Հասարակագիտություն

Այս առարկան էլ ավելի հետաքրքրացավ: Խոսել ենք մարդկային իրավունքների մասին: Նյութերը տեսեք իմ բաժնում:

Մաթեմատիկա

Մաթեմատիկա առարկայից անցանք եռանկյունաչափություն, սկզբից դժվար էր, սակայն հիմա ամեն ինչ ստացվում է:

Աշխատելու իրավունք

Աշխատանքը շատ լավ բան է: Կյանքում ամեն ինչ հիմնված է աշխատանքի վրա: Առանց աշխատանք չկա ոչինչ: Մենք կարծում ենք, որ բիզնեսմենները ուղղակի նստել և հասել են բարձունքների, սակայն դա այդպես չէ, ճիշտ է, չեմ ժխտում, կան մարդիկ ովքեր ապօրինի կերպով են դարձել մեծ բիզնեսների տեր, բայց բիզնեսմենների 85%-ը հարստացել են արդար և տանջալից ճանապարհներով: Հիմա խոսեմ աշխատելու իրավունքից: Աշխատելու իրավունք ունի 14 տարեկանից բարձր յուրաքանչյուր մարդ:  14-16 տարեկանները աշխատելու համար պետք է ստանան ծնողների համաձայնությունը և ստորագրությունը: իսկ 16-ից բարձր տարիք ունեցող անձինք կարող են ազատ աշխատել, եթե իհարկե գործատուն դեմ չէ: Խոսենք չափահասների մասին: Չափահասների աշխատելու համար հարկավոր չէ ծնողների ստորագրություն, բայց կան էլի պայմաններ, որոնք չպետք է մոռանալ: Յուրաքանչյուր աշխատանք ունի իր պահանջները: Օրինակ անգրագետ մարդը չի կարող կատարել հաշվապահի աշխատանք: Յուրաքանչյուր մարդ սովորում է և գտնում իրեն համապատասխան մասնագիտություն և այդ մասնագիտությամբ էլ շարունակում է իր աշխատանքային կարիերան:  

Խրախուսանք

Խրախուսանքը մարդու կատարած աշխատանքը, մարդու ունեցած հաջողությունները գնահատելու միջոցն է, ես մտածում եմ, որ նույնիսկ լավագույն միջոցն է: Եթե մարդը առանց ինչ-որ պարտավորությունների կատարում է, ինչ-որ լավ աշխատանք, ուրեմն անպայման հարկավոր է նրան խրախուսել: Ես մտածում եմ, որ մարդուն պետք չէ խրախուսել այն արարքի համար, որը որ նա պարտավոր էր կատարել: Խրախուսանքը կարող է լինել տարբեր տեսակի: Օրինակ ուսուցիչը կարող է իր աշակերտին լրացուցիչ աշխատանք կատարելու համար խրախուսել բարձր թվանշան գնահատելով, գործարանի տնօրենը աշխատողին կարող է խրախուսել գումար կամ արձակուրդ տալով: Ինձ թվում է, որ յուրաքանչյուր մարդ էլ ունի գնահատվելու կարիք, թեկուզ գնահատանքը լինի միայն խոսքերով, քնքուշ ու բարի խոսքերով, գնահատվողը կսկսի ջերմություն զգալ, ավելի մեծ սիրով նայել կյանքին: Ահա տեսեք ինչպես կարող ենք մարդուն հասցնել այն բանին, որ նա սիրի կյանքը: Եկեք ուրախացնենք մարդկանց մեր ջերմ խոսքերով, որոնք կհանդիսանան խրախուսանք: 

Ազատություն

Ազատություն. մի բառ որի իմաստը շատ քչերն են հասկանում: Մոտենանք անծանոթի և հարցնենք, թե ինչ է նշանակում ազատությունը ըստ նրա: 99%-ով վստահ եմ նա կպատասխանի, որ ազատությունը դա ինչ ուզել անելն է: Բայց դա սխալ է, որովհետև ամեն ինչի մեջ մտնում է նաև ուրիշի իրավունքները ոտնահարելը, բայց դա շատ կոպիտ սխալ է և դա ազատություն չէ: Իրական ազատությունը նույնպես սահմանափակված է, քանի որ բոլոր մարդիկ էլ ունեն իրավունքներ և մեր ազատությունը ավարտվում է այնտեղ, որտեղ սկսվում են այլոց իրավունքները:
Ես մտածում եմ, որ ազատությունը լինում է մտավոր: Բացատրեմ ասածս: Ազատությունը՝ առողջ միտք ունենալն է, կախված չլինելն է մարդկային ամբոխից, կոմպլեքսներ չունենալն է, քանի որ հենց դրանք են մեր ազատությունը սահմանափակում: Եկեք բոլորս էլ մտածենք առողջ, ոչ թե կախված լինենք ուրիշի կարծիքներից, քանի որ հենց դրանք են խանգարում մեզ ազատ ապրել:

Թրաֆիքինգ

Թրաֆիքինգը ,մարդկանց՝ ստրկական, սեռական, բռնի և չնչին վարձատրությամբ աշխատանքի տեսքով անօրինական շահագործումն է։ Այն ծանր, անդրսահմանային, կազմակերպված հանցագործություն է և նույնչափ շահութաբեր է, ինչ թմրամիջոցների և զենքի ապօրինի վաճառքը։ 

Այն  նշանակում է՝ շահագործման նպատակով իրականացվող մարդկանց հավաքագրելը, տեղափոխելը, փոխանցելը, թաքցնելը կամ ստանալն ուժի սպառնալիքով կամ դրա կամ հարկադրանքի այլ միջոցների կիրառման, առևանգման, խարդախության, խաբեության, իշխանությունը կամ վիճակի խոցելիությունը չարաշահելու կամ ուրիշ անձի կողմից վերահսկվող անձի համաձայնությունը ստանալու համար վճարումների կամ շահերի ձևով կաշառելու ճանապարհով։Մարդկանց շահագործման (թրաֆիքինգի) խնդիրը դարձել է մտահոգության առարկա ողջ քաղաքակիրթ հասարակության համար։ Ըստ որոշ տվյալների՝ երկրագնդի բնակչությունից մեկ միլիոն մարդ յուրաքանչյուր տարի դառնում է շահագործման զոհ իր ծագման երկրում, և ևս մոտ մեկ միլիոն մարդ շահագործման է ենթարկվում փոխադրվելով այլ երկրներ։

Կրոն: Բուդիզմ

Բուդդայական ուսմունքի համաձայն՝ նրա հիմնադիրը իր գործունեությունն իրականացրել է Հինդուստան ենթացամաքի հյուսիսային մասում գտնվող Մագադհա թագավորությունում՝ մ.թ.ա. 6-4-րդ դարերն ընկած հատվածում: Նա հայտնի է որպես լուսավորյալ կամ պայծառափայլ անձնավորություն, ով իր կյանքը նվիրել է մարդկանց օգնելուն և մարդասիրական գաղափարները տարածելուն։ Բուդդայականության երկու հիմնական ճյուղերն են Թհերավադան («ավագների դպրոց»), որը հանդիսանում է հնագույն և ուղղափառ բուդդայականությունը և Մահայանան («մեծ մարտակառք»), որն առաջացել է ավելի ուշ։ Թհերավադան լայնորեն տարածված է Շրի Լանկայում և Հարավարևելյան Ասիայում (Կամբոջա, Լաոս, Թայլանդ, Մյանմա և այլն), Մահայանան՝ Արևելյան Ասիայում (Չինաստան, Կորեա, Ճապոնիա, Վիետնամ, Սինգապուր, Թայվան և այլն)։ Ի տարբերություն քրիստոնեության և իսլամի, այստեղ բացակայում է աստծո առաջնաստեղծ էությունը, բացակայում է հոգու անմահության գաղափարը, դժոխքի և դրախտի գոյությունը։ Ճշմարիտ ուղի անցնելուց հետո մարդը ձեռք է բերում անխռով հոգեվիճակ՝ նիրվանա, որին կարելի է հասնել մեդիտացիայի (ինքնախորասուզում) միջոցով։ Մահայանան յուրահատուկ զարգացում ստացավ Տիբեթում և կոչվեց Տիբեթական բուդդիզմ, իսկ Ճապոնիայում տարածվեց բուդդիզմի Զեն (ձեն, չինարեն չան) տարատեսակը։ Ըստ Բուդդայի, տառապանքների ակունքը ծնունդն է, քանի որ մարդն անընդհատ վերածնվում է։ Մահից հետո նրա հոգին կարծես լքում է մարմինը, ինչպես իր հին զգեստը կամ վերարկուն և վերաբնակվում է մեկ այլ մարմնի մեջ։ Այստեղ կարևոր է կարմայի գաղափարը։ Կարմա նշանակում է գործ, այսինքն թե մարդը իր կյանքի ընթացքում ինչ դրական կամ բացասական արարքներ է գործել։ Եթե նրա կարման դրական է, ապա հաջորդ կյանքում նա կվերածնվի իբրև հարուստ, երջանիկ, առողջ, իսկ եթե բացասական է, ապա՝ միջատ, որևէ կենդանի կամ նույնիսկ առարկա։ Այստեղ շեշտվում է մարդու անհատական վարքագիծը և ի տարբերություն Հնդկաստանի փիլիսոփայական այլ դպրոցների, որոնք շեշտում էին ֆատալիզմը (ճակատագրապաշտությունը), բուդդիզմը կարևորում է վոլյունտարիզմի սկզբունքը։

11.05.2019

Ընտրիր ռուսերեն առակներից կամ անգլերեն նորություններից մեկը (կամ ինքդ ընտրիր՝ որ լեզվից և որտեղից), թարգմանիր՝ պահելով հայերենին հատուկ կառույցները, բառապաշարը։

10.08.2019

Կարդացի 2014թ. լրատվական նյութերից մեկը, որի վերնագիրն էր՝ «Երևան» ոսկե հուշամեդալ՝ Մխիթար Սեբաստացի կրթահամալիրին: Տարեվերջյան ցուցահանդեսին կրթահամալիրը պարգևատրում է լավագույն աշակերտին և ուսուցչին: գրված է, որ նույն օրը՝ 2014թ. դեկտեմբերի 17-ին, 2014թ. քաղաքապետ Տարոն Մարգարյանի գլխավոր խորհրդական Վանո Վարդանյանը ծանոթացել է ,,Մխիթար Սեբաստացի,, կրթահամալիրի հեղինակային նախագծերին և հետագա անելիքներին: Ինչպես նաև Կրթահամալիրը 25 ամյակի և կրթական ոլորտում նոր նվաճումների համար պարգևատրվել է ,,Երևան,, ոսկե հուշամեդալով: 

02.10.2019

Ակուտագավա ,,Թավուտում,,

• Պատմվածքից տպավորությունների գրառում։

Պատմվածքը կարդալով, արդեն տեսնում էի այդ տեսարանները: Այն շատ հետաքրքիր էր, ընթերցողին պահում է լարվածության մեջ: Կարդացի և կարող եմ ասել, թե ով էր ստում և ինչու: Ստում էր աղջիկը: Ստում էր, քանի որ ուզում էր անպատիվ չթվալ: Ստում էր նաև ավազակը՝ Տանձյոմարան, ստում էր, որովհետև չէր ցանկանում իր հեղինակությունը գցել: Ըստ իս տղամարդը ինքնասպան եղավ, քանի որ նրա կայքնը րոպեների ընթացքում փուլ էր եկել, կինը ցանկանում էր լքել իրեն, հանցագործը ստորացրեց իրեն՝ պատվազրկելով կնոջը: Այսքանը ընթերցածիս մասին:

10.09.2019

Ինչ սովորեցի լեզուների և լեզվաընտանիքների մասին:

Հնդեվրոպական լեզվաընտանիքն ամենատարածվածն է աշխարհում: Լեզվակիրների թիվը հասնում է 2,5 միլլիարդի: Հնդեվրոպական լեզուները ավելի վաղ կոչվում էին ,,Արիական,, լեզուներ, սակայն հիմա այդ տերմինը չի օգտագործվում: Հնդեվրոպական լեզվաընտանիքը ամենաուսումնասիրվածն ու ամենաբազմալեզուն է:
Հայերենը հնդեվրոպական լեզվաընտանիքի առանձին ճյուղ է: Հայերենի զարգացումը բաժանվում է երեք շրջանի՝ հին հայերեն (գրաբար), միջին հայերեն(կիլիկյան) և աշխարհաբար, որն էլ իր հերթին երկու ճյուղ ունի՝ արևմտահայերեն և արևելահայերեն: 

04.09.2019

Ազատության չափը դպրոցում. ստիպե՞լ, թե չստիպել սովորել

Տարբեր դպրոցներում ազատությունը տարբեր քանակությամբ է տրված: Օրինակ ,,Մխիթար Սեբաստացի,, կրթահամալիրում, որտեղ սովորում եմ ես, ազատությունը չափից ավելի է տրված: Օրինակ՝ աշակերտները կարողանում են հեշտ դուրս գալ դպրոցից, որը ես համարում եմ սխալ: Եթե աշակերտը եկել է դպրոց սովորելու, ուրեմն նա չպետք է շեղվի այլ բաներով: Իսկ ինչը վերաբերվում է ստիպել, թե չստիպելուն, ես մտածում եմ, որ ստիպելը ճիշտ է, քանի որ անչափահաս աշակերտներին դասավանդում են չափահաս և կյանքի փորձ ունեցող ուսուցիչները, իսկ անչափահասներից ոչ բոլորն են հասկանում, որ իրենց ապագայի կերտումը սկսվում է հենց դպրոցում, լավ սովորելուց: Այսքանն էր իմ կարծիքը այս թեմայի վերաբերյալ:  

03.09.2019

Կարծիքս ուսումնական պլանի վերաբերյալ

Ուսումնասիրեցի նոր ուս. տարվա ուսումնական պլանը: Անցյալ տարիների համեմատ շատ բան է փոխվել ինձ համար: Հիմա արդեն ես կարող եմ ընտրել, թե ինչ դասերի մասնակցեմ: Նաև կարող եմ որոշել, թե որ ուսուցչի մոտ սովորեմ տվյալ առարկան: Բացի այդ ավելացել է պարտադիր ռազմամարզական ճամփորդություն: Ըստ իս սա առավել ևս կարևոր է տղաների համար, քանի որ մենք կսովորենք նոր բաներ, որոնք մեզ պետք են գալու բանակում: Նաև ես կարող եմ ընտրել իմ մասնագիտությունը, որին վերաբերվող առարկաները սովորականից ավել եմ սովորելու:

05.17

Փորձ շիմպանզեների վրա

Ըստ տեքստի փորձը կատարվել է շիմպանզեների վրա: Շիմպանզեները  չունեն խոսելու և մտածելու ունակություն, այդ իսկ պատճառով էլ նրանք չէին կարողանում մեկը-մյուսին զգուշացնել սպասվող վտանգի մասին, հետևաբար որպես զգուշացում, սկսում էին ծեծել հաջորդին, որը փորձում էր բարձրանալ և վերցնել բանանը: Այս փորձը մարդկանց խմբային վարքագիծը ստուգելու համար է կատարվել, բայց ես մտածում եմ, որ դա սխալ է, քանի որ մարդիկ կարող են խոսքով մեկը-մյուսին նախաազգուշացնել վռտանգի մասին: Ճիշտ է մարդկանց և շիմպանզեների մեջ կան նմանություններ, սակայն մարդը ունի գլխավոր երկու առավելություններ՝ խոսելը և մտածելը:

Մետաղներ

·         Մետաղների ընդհանուր բնութագրումը` ֆիզիկական և քիմիական հատկությունները:

Մետաղ՝ առանձնահատուկ մետաղների հատկությունների տարրերի մի խումբ, որոնք ունեն բարձր էլեկտրաջերմահաղորդականություն, դիմադրության դրական ջերմաստիճանային գործակից։ Այսօր բացահայտված է միայն 98 մետաղատեսակ։ 

Ֆիզիկական հատկություններ

Բոլոր մետաղները (բացի սնդիկից և պայմանականորեն ֆրանսիումից) սովորական պայմաններում գտնվում են պինդ ագրեգատային վիճակում, սակայն ունեն տարբեր կարծրություն: Մաքուր մետաղների հալման ջերմաստիճանը տատանվում է -39^оС-ից (սնդիկ) 3410^о С միջակայքում (Վոլֆրամ)։ Մետաղների մեծամասնության հալման ջերմաստիճանը (ալկալիական մետաղներից բացի) բարձր է, սակայն որոշ «նորմալ» մետաղները, ինչպիսիք են օրինակ անագն, գալիումը ու կապարը, կարելի է հալեցնել հասարակ էլեկտրական կամ գազային վառարանիվրա։ Մետաղների մեծամասնությունը պլաստիկ է, այսինքն մետաղյա լարը կարելի է թեքել, և այն չի կոտրվի։ Սա տեղի է ունենում մետաղների ատոմների շերտերի՝ առանց նրանց միջև կապի խախտման տեղաշարժերի պատճառով։ Ամենապլաստիկ մետաղներն են ոսկին, երկաթն ու պղինձը: Ոսկուց կարելի է պատրաստել 0.003 մմ հաստությամբ թիթեղ, որը կիրառվում է իրեղենի ոսկեպատման համար։ Սակայն ոչ բոլոր մետաղներն են պլաստիկ։ Ցինկի և անագի լարը ճռթճռթում է՝ այն թեքելիս, մանգանն ու բիսմութը, դեֆորմացիայի ենթարկվելիս, գրեթե ընդհանրապես չեն թեքվում, այլ միանգամից կոտրվում են։