30.11.2020

 

1. Տրված նախադասություններում գտիր

• բաղադրիչ նախադասությունները
• բաղադրիչ նախադասությունների կապակցման միջոցները
• բաղադրիչ նախադասությունների հարաբերությունը միմյանց հետ (որն է որին համազոր, որին՝ ստորադաս)։

2. Փորձիր կազմել նախադասությունների գծապատկերը։

3. Հետևություն արա երկրորդական նախադասության դիրքի, գլխավորի ու երկրորդականի կապակցման միջոցների, համազոր նախադասությունների կապակցման միջոցների մասին։

96.Ա. Եթե մարդու էությունը այդ ժամանակից ի վեր էսպես փոխված լիներ, Բ. մենք այսօր հազիվ թե հասկանայինք այդ ստեղծագործությունը:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

97. Ա. Այս գործն այսօր այնքան ժամանակավրեպ է, Բ. որ երիտասարդության շրջանում չունի գրեթե ոչ մի ընթերցող:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

98. Ա. Կարելի՞ է արդյոք, անտեսել այն հանգամանքը, Բ. որ սփյուռքի հայության մի ստվար մասը արևելահայերեն է խոսում և նոր ուղղագրությամբ է գրում:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ-ին:

99.Ա. Անհավատալի է ուղղակի, Բ. որ ես այդ հերոսական մարդու կողքին էի:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

100.Ա. Սահմանամերձ Բագարան գյուղն այնտեղ է, Բ. որտեղ միախառնվում են Արաքսն ու Ախուրյանը:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

101.Ա. Նրանց մեջ կան լուրջ գիտնականներ, Բ. որ նոր փաստեր են կուտակել և հնարավորություն են փնտրում դրանք շրջանառության մեջ դնելու:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Ն -ին:

102.Թեև Սարոյանը երկու անգամ եղել էր Հայաստանում, ես նրան չէի տեսել:

Բարդ համադասական նախ., քանի որ բաղադրիչները չեն լրացնում մեկը մյուսին:

103.Ա. Սարոյանի բացառիկությունն այն էր, Բ. որ դարձավ նաև իր հարազատ ժողովրդի մեծ գրողներից մեկը:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

104.Ա. Փորձի ադրյունքն այնպես ստացվեց, Բ. ինչպես կանխատեսել էր գիտնականը:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

105.Ա. Սարոյանը գրականության մեջ կարևորը ոգին է համարում, Բ. որովհետև գրականությունը ամենից առաջ ոգի է և դրանից բխած կենսափիլիսոփայություն:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

106.Ա. Եթե նա իր խոստումը կատարի և պայմանավորված օրը իր զորքով հասնի մեզ օգնության, Բ. թշնամին չի կարողանա դիմադրել:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

107.Ա. Նրան ցո՛ւյց տվեք, Բ. որ դուք սուր միտք ունեք:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

108.Ա. Հիշողությունը կարող է խամրել և բթանալ, Բ. եթե չի հարստանում սեփական տաառապանքի փորձով:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

109.Ա. Մեր ազգային ոգու, ոճի, հոգեբանության, ավանդների և միջազգային գեղարվեստական մտածողության համաձուլվածքից ծնունդ է առել գրական վիթխարի մի երևույթ, Բ. որ մեկ բառով սարոյանական է կոչվում:

Ա-ն (ստորադաս) (քերականորեն լրացնում է) է Բ -ին:

09.11.2020

 

1. Տրված նախադասություններում գտիր դերբայական դարձվածը, վերածիր այլ երկրորդական նախադասության։
2. Նշիր՝ ինչ փոփոխություն արեցիր։

55․ Խոնարհ բարևում էր գյուղամիջում իրեն հանդիպողներին ու անհետանում։

——

56․ Ծերունի Մովսեսի գալուց հետո կարծես մի ծանր քար ցած ընկավ նրա կրծքից։

Կարծես մի ծանր քար ցած ընկավ նրա կրծքից, ծերունի Մովսեսի գալուց հետո։

57․ Որոշ պահերին ես մոռանում էի Հայաստանից հազարավոր կիլոմետրերի հեռավորության վրա լինելս։

Հայաստանից հազարավոր կիլոմետրերի հեռավորության վրա լինելս Որոշ պահերին մոռանում էի։

58․ Այս ամենը տեսնելուց հետո չէի կարող խորագույն հարգանքով չլցվել մանկավարժների հանդեպ։

Չէի կարող խորագույն հարգանքով չլցվել մանկավարժների հանդեպ, այս ամենը տեսնելուց հետո։

59․ Հնադարյան ձեռագրի կաշեպատ կազմի վրա ամրացված մոմը, աղոտ կերպով լուսավորում էր գրատունը։

Գրատունը, աղոտ կերպով լուսավորում էր հնադարյան ձեռագրի կաշեպատ կազմի վրա ամրացված մոմը։

60․ Եվ բոլորովին պատահական չէ մեր համերգին այդքան շատ տեղացիների ներկա լինելը։

Այդքան շատ տեղացիների ներկա լինելը, բոլորովին պատահական չէ։

61․ Նա ինձ հանգամանորեն ներկայացրեց իր ղեկավարած կազմակերպությունը։

Իր ղեկավարած կազմակերպությունը, նա հանգամանորեն ինձ ներկայացրեց։

62․ Նստած էի, այո՜, օդաչուական խցիկում ու վայելում էի այն օրերին ակնկալածս։

——

63․Ես գնում եմ և ճանապարհին պատահող տղաներին ու աղջիկներին նախանձում։

Ճանապարհին պատահող տղաներին աղջիկներին նախանձելով, գնում եմ։

64․ Ընդհանրապես գյուղի գործերին չխառնվող Պետին, այդ օրը շատ անհանգիստ էր։

Այդ օրը շատ անհանգիստ էր, ընդհանրապես գյուղի գործերին չխառնվող Պետին։

65․ Ժպիտը երեսին՝ մոտեցավ ինձ և պատվիրեց ձիուն լավ նայել։

Պատվիրեց ձիուն լավ նայել, ժպիտը երեսին՝ մոտենալով ինձ։

29.10.2020

 

1. Նախորդ դասի աշխատանքի քննարկում, շարադրանքների ընթերցում։
2. Նախադասություններում տեղադրիր ներքեւում տրված բառերը՝ անհրաժեշտ ձեւափոխություններով։ Նախադասությունները շարահյուսական վերլուծության ենթարկիր, գծիր դրանց գծապատկերները։

—Ո՜ վ մարդիկ, երկնքից ձեր խնդրանքը, միշտ իմ ոտքերի տակ է,— մրմնջաց բանաստեղծը։

Մարդիկ ոտքի էին կանգնում, կպչում պատերին, խոնարհ գլուխ տալիս՝ ընկրրկելով փողոցով անցնում քաղաքապետի առջև։

Մենք խուսափում էինք նրա գործած արարքի մասին որևէ հարց տալ, թեև ինքը պահանջ էր զգում իր մտքերն արտահայտելու։

Հաճախ նա գիշերները վեր էր թռչում խայթվածի պես, գալարվում անկողնու մեջ, ճչում հրդեհում այրվածի նման, հետո լռում սարսափից։

—Հո չե՞ս հիվանդացել,— սրտագին ձայնով հարցրեց նա ինձ և մոտեցավ ուշադիր աչքերով նայեց, — գույնդ տեղն է, միայն տխուր ես երևում։

Անթարթ հայացքով Լիլիթը շարունակ դիմացավ սողունին, սակայն օձը, ի վերջո նայեց նրա հայացքի կայծակին, սուլեց և մի ակնթարթում անհետացավ։

22.10.2020

 

1.Լրացրու բաց թողած տառերը, կետադրիր։

Կեսարը մի քանի վայրկյան լուռ ու մանրազնին նայում էր մի կետի, հետո գիրթ շարժումով վեր կացավ։ Չէ՛, այսօր ևեթ այդ ամբարտավան նեղմիտներին կպարտադրի, կստիպի ճանաչել իրեն արքա։ Ոչ ոք չի հանդգնի դեմ կանգնել իր որոշմանը. ժամանակն է՝ այդ թխամորթ բարբարոսները հասկանան՝ ինչ ասել է Կեսար։ Այո՛, և կարշավի, ճանապարհին խստորեն կպատժի անօրեններին պայմանագիրը ուխտադրժորեն խախտելու համար։
Երբ մտացածին պատկերներն անէացան, առօրեական կյանքը նրան առավ իր անհեթեթ հորձանքի մեջ։ Ճռնչացող ծխնիներով երկփեղկ դռների մեջ հայտնվեց ծառան՝ Բարդուղիմեոսը՝ արծաթե մատուցարանը ձեռքին։ Ընդոստ շրջվեց և տեսնելով ծառային՝ նշան արեց, որ մենակ թողնի իրեն։
Մնալով մենակ՝ նա հապշտապ հանեց գիշերազգեստը, հագավ երկար թեզանիքներով բաճկոնը, բոբիկ ոտքերը մտցրեց մույկերի մեջ։

19.10.2020

 

1. Բառերը համապատասխան փոփոխության ենթարկելով տեղադրիր բաց թողած տեղերում։
2. Շարահյուսորեն վերլուծիր նախադասությունը, որոշիր կառուցվածքը, կառուցիր գծապատկերը։
   

31. Տիկին Վարսենիկը նույնպես կերակուր պատրաստելու վերջին րոպեին, երբ կրակը ուժեղանալով փչացրել էր ամեն ինչ, զբաղվում էր լուրեր կարդալով:- բարդ ստորադասական

32. Այդպիսի անվանի շներ կային Գորիսում, որոնք, որդոց որդի ապրելով միևնույն տանը, վարժվել էին տերերի բնավորությանը, իսկ դրանցից մի քանիսն այնքան էին երես առել, որ իրենց վարքով ու բնավորությամբ նմանվում էին տերերին: -բարդ ստորադասական

33. Վարժարանի տղաները խմբերով հաճախ գալիս էին լողանալու, ու թեև իրենց հետ բերում էին մեծահասակ մեկին, այդ էլ նրանց չէր փրկում կռիվներից, երբ մտնում էին մեծ ճանապարհի տղաների կառուցած լողավազանները: -բարդ ստորադասական

34. Ուսանողները հեռանում էին՝ սպառնալով վրեժ լուծել, երբեմն հեռու քար էին շպրտում, իսկ մեծ ճանապարհի տղաները, նրանց քշում էին, վերադառնում էին գետափ, որտեղ իրենք թագավոր:-բարդ ստորադասական

35. Գարնանամուտին գետը, ափից դուրս գալով, հեղհեղում էր շրջակայքը՝ քարեր գլորելով այնպիսի դղրդոցով, որ թվում էր, թե փլվում էին լեռները։ -բարդ համադասական

36. Կյորեսի լեզուն նման էր մի չքնաղ հին գորգի․ ինչքան հնանում, մաշվում էր, այնքան շքեղանում էին գորգի գույները, և պատահում էր, որ երբ Մինան այդ հին գորգը տանում էր գետը՝ լվանալու, լաց էր լինում ու նրա հետ լաց էր լինում Կյորեսի լեզուն: -բարդ ստորադասական

37. Եվ խոսքի վերջում միանգամայն անկեղծ ու անդող ձայնով նա իր միակ եղբորն ասաց, որ պահում է հայ եկեղեցու ծեսը։-բարդ համադասական-

12.10.2020

 

1. Արտագրիր տեքստը, լրացրու բաց թողած տառերը, կետադրիր։

2. Տեքստի բարդ նախադասությունները դուրս գրիր, վերլուծիր շարահյուսորեն, գծիր դրանց գծապատկերը։

3. Արտագրածիդ մեջ թնդգծիր դերբայական դարձվածները, որոշիր դրանց շարահյուսական պաշտոնը։

Նեմրութ լեռան ալ կարմիր կակաչներով ծածկված լանջերին, հուռթի կանաչի մեջ տարածված էր Թեղուտը՝ շրջապատված խաղողի որթատունկերով, գողտրիկ պուրակներով: Լեռնային թափանցիկ օդը, ձյունափակ գագաթները, դեպի բարձունքները գալարվող կածանները, վերևներից հոսող փրփրադեզ գետակները, ստեղծել էին հեքիաթային բնապատկեր: Իրենց բնության նման խրոխտ ու խիզախ էին թեղուտցիները՝ պարզ ու շիտակ մարդիկ՝ զերծ ձևականություններից ու խորամանկություններից: Ցերեկն աշխատում էին, գիշերները հավաքվում, որևէ մեկի տանը ու ծայր էր առնում զրույցը՝ համեմված հրաշախատում առասպելներով ու ժողովրդական դյուցազներգությամբ: Քանի ազատատենչ պատանիների սրտեր հրդեհեցին այդ գիշերները, վրեժով լցրին, հերոսացման մղեցին: Հյուրընկալ էր թեղուտցի Մարգարի օջախը: Ընտանիքը բազմանդամ էր, ապրում էին բոլորը միասին՝ սիրով ու համերաշխ:

Գծապատկերներ

1․ Նեմրութ լեռան ալ կարմիր կակաչներով ծածկված լանջերին, հուռթի կանաչի մեջ տարածված էր Թեղուտը՝ շրջապատված խաղողի որթատունկերով, գողտրիկ պուրակներով:

2․ Լեռնային թափանցիկ օդը, ձյունափակ գագաթները, դեպի բարձունքները գալարվող կածանները, վերևներից հոսող փրփրադեզ գետակները, ստեղծել էին հեքիաթային բնապատկեր:

3․ Ցերեկն աշխատում էին, գիշերները հավաքվում, որևէ մեկի տանը ու ծայր էր առնում զրույցը՝ համեմված հրաշախատում առասպելներով ու ժողովրդական դյուցազներգությամբ:

4․ Քանի ազատատենչ պատանիների սրտեր հրդեհեցին այդ գիշերները, վրեժով լցրին, հերոսացման մղեցին:

08.10.2020

Ներքեւի տեքստում լրացրու բաց թողած տառերը եւ կետադրիր։

1. Գտիր տեքստում բարդ ստորադասական նախադասությունները, առանձնացրու կապակցման միջոցները։
2. Գտիր դերբայական դարձվածները, որոշիր՝ շարահյուսական ինչ պաշտոն ունեն։

Վայրկյաններն անցնում էին: Զգում էր, որ գանձի վրա հենց այդպես կծկված էլ պիտի ընդունի մահը: Գիտակցությունը թույլ չէր տալիս անզգույշ քայլ կատարել: Մինչ խորհրդածությունների մեջ էր, ականջի տակ հնչեց մի խլացնող թնդյուն սոսկալի հարված զգաց մեջքի աջ կողմում, չհասցրեց նույնիսկ ուղղվել և փլվեց փոսի մեջ: Հետո մարմինը կրակից բռնկված տերևի նման կծկվեց, և նա կրծքով խոնարհվեց ոսկով լի ափսեի վրա դեմքը հողի մեջ: Անդորր իջավ փոսի վրա: Վերևում՝ կրակի կողքին կանգնած էր անծանոթը ատրճանակը ձեռքին: Երկար ժամանակ ակնդետ նայում, հետաքնին հայացքով զննում էր փոսում փռված մարմինը, կարծես ուզում էր իմանալ մեռած է արդյոք: Ապա ոսկով հափշտակված, հապշտապ դեն նետեց ծխախոտի մնացորդը, ատրճանակը ձեռքին թռավ փոսը ոչ մի վայրկյան հայացքը չհեռացնելով նրանից: