четверг, 16 декабря 2021 г.

Եղիշե Չարենց «Դանթեական առասպել»

  «Հին աստվածներ»-ը Լևոն Շանթի դրամաներից է, որ գրել է 1909 թվականին և տպագրել 1912 թվականին։ Դրամայում ներկայացված են վանականներ, ովքեր լքել են աշխարհը և ապրում են անապատում։ Այնտեղ կան  նաև ուրիշ հերոսներ, ինրպես Իշխանուհին, Սեդան, Իշխանը և այլն։ Դրամայում միայն վանականներն էին երկրպագում Աստծուն, աղոթում և նա իրենց միակ Աստվածն էր, իսկ մյուսները երկրպագում էին Վահագնին և Աստղիկին։

«Նեղ օրերից մեկը»

 Պատրիկյանը տանտիրոջը խնդրում է մի քանի օրով երկարացնել սենյակի վարձը տալու ժամանակը, քանզի ինքը հիմա աշխատանք չունի։ Պատրիկյանը նախկինում եղել է ուսուցիչ գավառական մի դպրոցում, սակայն դպրոցը փակել են։ Դրանից հետո նա ցանկացել է գնալ արտասահման՝ ուսումը շարունակելու, սակայն հովանավոր չի գտել, իսկ հիվանդանալուց հետո էլ ծախսել է խնայած ամբողջ փողը։ Պատրիկյանը հույս ուներ, թե իր երկու գրքույկներից բավականին վաճառված կլինեն, բայց գրախանութում ասում են, որ վաճառվել է միայն մեկ գրքի 5 օրինակ։ Երբ Պատրիկյանը գնում է խմբագրատուն, որտեղ նա հաճախ էր լինում, և նրան խնդրում են թերթը լրացնելու համար որևէ նյութ գրել, Պատրիկյանն սկսում է հոդված գրել մի գրողի մասին, որ գրքից երեք ամսվա ընթացքում վաճառվել է ընդամենը 5 օրինակ։

Նար-Դոսի «Նեղ օրերից մեկը» պատմվածքում ներկայացված են կյանքի, ապրուստի, մարդու խնդիրները և կյանքը ընդհանրապես։

Նար-Դոսի «Ես և Նա»

 Պատմողի ձեռքն է ընկնում մի հիշատակարանորը ներկայացնում է «կորած մարդու» տրագեդիանՎերջինս գրի է առել իր կյանքի անցուդարձըՀեղինակն այն վերածում է պատմվածքի՝ վերնագրելով «Ես և նա», ինչպես անվանել էր «կորած մարդը» իր հիշատակարանի այն մասըորը վերաբերում է իր անկման տրագեդիային:


Ես
Պատմողն իրավագիտական ֆակուլտետի վերջին կուրսի ուսանող էԼցված է փառավոր ապագայի վառ հույսերովՍիրում է նրանԵրբ նայում է նրա աչքերինկարծես արևն է վառվում դրանցումերբ լսում է նրա կենսաթրթիռ ծիծաղըկարծես չարաճճի վտակն է քչքչումԱյն ժամանակ նա ևս սիրում էր նրաներդվում էրոր մահն անգամ չի կարող բաժանել իրենցՍակայն մի անգամերբ հերոսն ուսանողական իր մենակյաց սենյակում փակվածդիսերտացիայի վերջին գլուխներն է գրումմի նամակ է ստանումորում սիրեցյալն հայտնում էոր իր սիրո նախկին հավաստիացումներն ընդունի որպես թյուրիմացությունմոռանա իրենքանի որ ինքն ուրիշի կինն է լինելուԳիտիոր այդ բանը շատ էլ հաճելի չպիտի լինի նրա համարբայց ինչ արածաշխարհի մեջ ամեն պատահում էԱյսպիսի հեգնականթե դիվական անխիղճ խոսքերով է վերջացնում իր նամակըՍկզբում կարծում էթե կատակ էբայց երբ իրար հետևից գրած նամակներին ու հեռագրերին չի պատասխանումնա զարմանում էզայրանում ու հուսահատվումԱյդ լռությունից հետոկատարյալ հուսահատության մեջստանում է մի լակոնական հեռագիր՝ «Ամուսնացա»: Երևի նրա համարոր այլևս չձանձրացնի նրան նոր նամակներով ու հեռագրերովՇուտով հերոսն ընկնում է հիվանդագին հուզման մեջթվում էթե խելագարվում էԵրբ միասին էինկարծես թե ավելի քիչ էր նրան սիրումիսկ այժմ հասկանում էոր սիրո առարկան կրկնակի սիրելի է թվում նրան կորցնելուց հետոԴատարկություն է զգումասես նրան նետել են մի անապատառանց ձգտումներիիդեալների ու փրկության որևէ հույսիՀետո վրեժի զգացումն է կաթիլ առ կաթիլ կուտակվում սրտի մեջԹողնում է համալսարանըդիսերտացիան ու գնում վրեժ լուծելու՝ ինքը չկաթող նա էլ չլինիՍակայն այստեղ նրա հուսահատությունը կրկնապատկվում էԴավաճան աղջիկը մեկնել է արտասահման իր շատ հարուստ ամուսնու հետԱնտարբերությունից ու անզգայությունից դուրս գալու համար նրան ուժեղ ցնցումներ են պետքինչը գտնում է ծախու կանանց ու գիշերները լուսացնող ընկերների շրջանում:

Հրանտ Մաթևոսյան «Աշնան արև»

 Վիպակը ներկայացնում է Ծմակուտում ապրող մի ընտանիքի կյանքըորը հառնում է տան կնոջ՝ Աղունի հիշողության մեջԳործողություններ գրեթե չկանԱղավնին պատրաստվում է գնալ Երևան և այցելել որդուն՝ ԱրմենակինՍա իբրև թե գրող էբայց հաջողություն առանձնապես չունի և միշտ ծնողից է գումար ուզումպարտքովմինչև հոնորար կստանաԱղունը գնում է որդուն տնավորելուհարսը երևանցի էինժեներնրանց համար տանում է 4 թե 5 հարյուր հատ ձուղաուրմախնձորտասներկու-տասներկու կիլոանոց ներքնակներ՝ մաքուր ոչխարի բրդովորոնք լվանալուց հետո երկու ամսով հաշմանդամ դարձավվերմակներ՝ Մոսկվայից բերած երեսներովիսկ աստառների պատմությունը երկար է (Մի հեր ուներանունը Իշխան էրՄուրադենց Սրբուհին տղամարդու հին շապիկներ էր բերել տակաշորացուԱրմենակըդեռ փոքրմեջը հիվանդացավԻշխանըՄանացից, 1936 թփետրվար ամսին քսան մետր սպիտա՜կձմռան լուսնի պես մաքուր կտոր էր ուղարկելահա պահել է մինչև հիմա), երկու բարձմեկը սագ էմյուսը՝ չկարողացավհավ է (սագերը մտել էին Փիլոյի լոբուտՓիլոյի Արուսը շունը բաց էր թողելխեղդել էր մեկ-մեկ), մի գորգ