Գործնական աշխատանք

1/Բնութագրել ձեր ընտրած տարրը ըստ հետևյալ սխեմայի  

1) քիմիական  տարրի  նշանը H

2) կարգաթիվ 1, միջուկի  լիցքը +1 

3) հարաբերական  ատոմային  զանգվածը 1

4)մեկ  ատոմի  զանգվածը (գ)1*1.66*10^-27

5) Դիրքը պարբերական համակարգում``ո՞ր  պարբերության տարր  է,խումբը 1,ենթախումբը I

6)  Ատոմի բաղադրությունը `1p,1e,1n 

7)էլեկտրոնային  թաղանթի  կառուցվածքը

8)ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ  է, թե՞ ոչմետաղ

Ոչ մետաղ

9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ

0,±1

 10)հավաքել տեղեկություններ այդ տարրի մասին՝տարածվածությունը,հատկությունները,որ նյութերի բաղադրության մեջ է մտնում այդ տարրը,այդ նյութերի կիրառումը:

Տարածվածություն՝տիեզերքում, երկրի ընդերքում և կենդանիների օրգանիզմում:

Ջրածինը սովորական պայմաններում անգույն, անհամ, անհոտ գազ է:

Ջրածինը կիրառվում է դիրիժաբլների լցման համար, որպես թեթև գազ, վեր բարձրացնող ուժ:

 2/.Ձեր  շրջապատում կամ կենցաղում ընտրել և գրել մարմինների,խառնուրդների,  նյութերի անվանումները: 

Սեղան,փայտ,հեռուստացույց,ապակի,համակարգիչ,պլասմաս,անկողին,գիրք,բնափայտ,ծառ,տերև,ճյուղ, աղաջուր, ցեղաջուր,շաքարաջուր,կրաջուր.ցետ և ջուր:

     1.Բաժանել մարմինների և նյութերի

  

Մարմիններ	Նյութեր
Սեղան,հեռուսատացույց,համակարգիչ, անկողին,գիրք,ծառ,ճյուղ	Փայտ,ապակի,պլասմաս,բնափայտ, աղաջուր, ցեղաջուր,շաքարաջուր,կրաջուր.ցետ և ջուր

2.      Խառնուրդները բաժանել՝                                                                                                                                                                                                                                                 

Համասեռ խառնուրդներ	Անհամասեռ խառնուրդներ
Աղաջուր, շաքարաջուր:	Ցեղաջուր, կրաջուր, ցետ և ջուր

 3.  Գրել, ինչ նյութերից են կազմված մարմինները: 

Երկաթ,ալյումին,ֆտոր,ծծումբ,թթվածին:

4.      Գրել այդ նյութերի  բանաձևերը: 

Երկաթ-Fe

Ալյումին-Al

Ֆտոր-F

Ծծումբ-S

Թթվածին-O₂

5.      Հաշվել  այդ նյութերի մոլեկուլներում ատոմների գումարը: 

1,1,1,1,1:

6.      Գրել այդ նյութերի  մոլեկուլներում ՝ատոմների կառուցվածքը և բաղադրությունը: 

Fe-26p 26e 30n

Al-13p 13e 14n

F-9p 9e 10n

S-16p 16e 16n

O₂-16p 16e 16n

7.     Հաշվել այդ նյութերի հարաբերական մոլեկուլային զանգվածը,տարրերի զանգվածային բաժինները,տարրերի  զանգվածային հարաբերությունը: 

1. Na2CO3=սոդայի ապակի

2. Na2CO3-Na-նատրիում

Na2CO3-C-ածխածին

Na2CO3-O-թթվածին

3. Մեկ մոլեկուլում կա 1Na,2C,3O

4. Mr(Na2CO3)=Ar(Na)+Ar(C)*2+Ar(O)*3=1*23+2*24+3*16=23+48+48=119

5.m(Na):m(C):m(O)=23:48:48

6. w(Na)=23/119*100%=20%

w(N)=48/119*100%=40%

w(O)=48/119*100%=40%

7.mo(Na2CO3)=119*1,66*10^-27=197.54*10^-27

3

4/     Ձեր շրջապատում ուսումնասիրել ,գրանցել տարբեր  երևևույթներ  և բաժանել՝                               

      

Ֆիզիկական երևույթներ	Քիմիական երևույթներ
Ապակու կոտրվել,բաժակի կոտրվել	Փայտի այրում, կաթի թթվելը , դինամիտի պայթելը ,լուցկու այրվել,ծծմբի այրվելը

 
Հարգեր կրկնողության համար

1.      Ինչ է ուսումնասիրում քիմիան,ինչ բնագիտական գիտություններ գիտեք

Քիմիան ուսումնասիրում է է նյութերի հատկությունների, կառուցվածքի, բաղադրության, դրանց փոխարկումներ:

Կենսաբանություն,ֆիզիկա:

2.      Մարմին,նյութ,բերել օրինակներ

Մարմինը այն ամենն է ինչից բաղկացած է նյութը:

Նյութը այն ամենն է ինչից բաղկացած է մարմինը:

Մարմին-սեղան,աթող,գիրք

Նյութ-երկաթ,ալյումին,թթվածին

3.      Պարզ և բարդ նյութեր,բերել օրինակներ

Պարզ են կոչվում այն նյութերը, որոնք կազմված են միատեսակ տարրի ատոմից:

Բարդ են կոչվում այն նյութերը, որոնք կազմված են առնվազն 2 տարրի ատոմից:

Պարզ-երկար,ալյումին,բոր,թթվածին,ծծումբ

Բարդ- CO₂, HCl, H₂O

4.      Ֆիզիկական,քիմիական երևույթներ,բերել օրինակներ

Ֆիզիկական կոչվում է այն երևույթը, որի ընթացքում նյութի բաղադրությունը չի փոխվում:

Քիմիական կոչվում է այն երևյութը, որի ընթացքում նյութի բաղարությունը փոխվում է:

Ֆիզիկական-ապակու կոտրվել

Քիմիական-փայտի այրում

5.      Սահմանել մոլեկուլ,ատոմ հասկացողությունները,ատոմի բաղադրությունը

Մոլեկուլը նյութի փոքրագույն մասնիկն է, որը պահպանում է նյութի հատկությունները:

Ատոմը քիմիական տարրի հատկություններ ունեցող փոքրագույն մասնիկ։

Ցանկացած ատոմ կազմված է մեկ միջուկից և մեկ կամ ավելի էլեկտրոններից:

6.      Ինչ ատոմամոլեկուլային տեսության կետեր գիտեք

https://www.slideshare.net/093224445/ss-70360212

7.      Հարաբերական ատոմային,մոլեկուլային զանդված

Հարաբերական ատոմային զանգված-ցույց է տալիս թե տարը քանի անգամ է մեծ ջրածնի մեկ ատոմի զանգվածից՝1.66*10^-27

Հարաբերական մոլեկուլային զանգված, մոլեկուլի հարաբերական զանգվածիատոմային միավոր:

8.      Տարրերի առաջին դասակարգումը,ինչպես է ստեղծվել պարբերական համակարգը

Պարբերական оրենքի ֆիզիկական իմաստը բացահայտվեց, երբ հայտնի դարձավատոմի կառուցվածքը։ Պարզվեց, որ ըստ Մենդելեևի դասավորված քիմիականտարրերի շարքում ամեն հաջորդ ատոմ միջուկում պարունակում է նախորդիցմեկով ավելի դրական լիցք (պրոտոն)։ Այդ շարքում տարրի հերթական համարը՝կարգահամարը (Z), ցույց է տալիս նրա միջուկում գտնվող պրոտոնների ևմիաժամանակ չեզոք ատոմում գտնվող էլեկտրոնների թիվը։ Իսկ նեյտրոների քանակը գտնում են հարաբերական ատոմային զանգվածից հանելով պրոտոնների թիվ:

9.      Պարբերություններ,ինչ է ցույց տալիս պարբերության համարը

Ցույց է տալիս թե ինչքան շերտերից են բաղկացած նյութերի էլեկտրոները

10.  Կարգաթիվ,ինչ է ցույց տալիս տարրի կարգաթիվը

Կարգաթիվը ցույց է տալիս թե որքան պրոտոն և էլեկտրոն կա միջուկում:

11.  Խմբեր,ենթաղմբեր,ինչ է ցույց տալիս խմբի համարը:

Ցույց է տալիս թե որքան էլեկտրոն կա նյութի վերջին շերտում։

12.  Տարրի բնութագրումը ըստ պարբերական համակարգի

 1) քիմիական  տարրի  նշանը H

2) կարգաթիվ 1, միջուկի  լիցքը +1 

3) հարաբերական  ատոմային  զանգվածը 1

4)մեկ  ատոմի  զանգվածը (գ)1*1.66*10-27

5) Դիրքը պարբերական համակարգում``ո՞ր  պարբերության տարր  է,խումբը 1,ենթախումբը I

6)  Ատոմի բաղադրությունը `1p,1e,1n 

7)էլեկտրոնային  թաղանթի  կառուցվածքը

8)ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ  է, թե՞ ոչմետաղ

Ոչ մետաղ

9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ

0,±1

13.  Օքսիդացման աստիճան,վալենտականություն

Օքսիդացման աստիճանը որոշվում է նրանով, թե ինչքան նեյտրոն է մնում շերտը ավարտելու համար եթե մնում է 7n ուրեմն -1 ,եթե 1n ուրեմն +1, եթե 4n ±4:

Վալենտականություն քիմիական տարրերի հիմնարար հատկություններից, որըպայմանավորված է տարրի էլեկտրոնային կառուցվածքով՝ վալենտայինԷլեկտրոնների թվով :

14.  քիմիական կապի տեսակները՝կովալենտ (ոչբևեռայի,բևեռային),իոնային,մետաղական

Կապը, որն առաջանում է հավասարաչափ բաշխված ընդհանրացվածէլեկտրոնային  զույգերով, որոնք կապված են երկու միջուկների (կենտրոնների) կոչվում է կովալենտայինոչ բևեռային:

Կովալենտային բևեռային է կոչվում այնքիմիական կապը, որն առաջանում է ոչ մետաղների ատոմների միջև՝ դեպի առավել էլեկտրաբացասականտարրի ատոմը շեղված  էլեկտրոնային զույգի միջոցով:

Իոնային կապը առաջանում է մետաղների և ոչ մետաղների ատոմների միջև:

Մետաղային կապը առաջանում է մետաղների ատոմների միջև:

15.  Քիմիական բանաձև,հաշվարկներ բանաձևվով

Քիմիական բանաձևը ցույց է տալիս.
ա) նյութի անվանումը
բ) այդ  նյութի մեկ մոլեկուլը
գ) նյութի որակական բաղադրությունը. ո՞ր տարրերի ատոմներից է կազմված տվյալ նյութը
դ) նյութի քանակական բաղադրությունը, ի՞նչ զանգվածային հարաբերությամբ ենտարրերը միացած

 1) քիմիական  տարրի  նշանը C

2) կարգաթիվը 6, միջուկի  լիցքը +6,

3) հարաբերական  ատոմային  զանգվածը 12

4)մեկ  ատոմի  զանգվածը (գ) 12*1.66*10-27

5) Դիրքը պարբերական համակարգում``ո՞ր  պարբերության տարր  է,խումբը 2,ենթախումբը IV

6)  Ատոմի բաղադրությունը  6p, 6e, 6n

7)էլեկտրոնային  թաղանթի  կառուցվածքը

8)ինչպիսի՞ տարր է` մետաղ  է, թե՞ ոչմետաղ

Ոչ մետաղ

9) Օքսիդացման աստիճանը`ՕԱ

0, ±4